Diyarbakır Su ve Kanalizasyon İdaresi (DİSKİ) Genel Müdürlüğü, kentin altyapısının daha modern hale gelmesi için doğa dostu projeler üretiyor. DİSKİ tarafından atık sudan üretilen biyogaz, elektrik enerjisine dönüştürülüyor.

Eski Mardin yolu üzerinde kurulu çevre dostu Diyarbakır İleri Biyolojik Atık su Arıtma Tesisi, Dicle Nehri'nin kirlenmesinin önüne geçmek amacıyla çalışmalarına devam ederken, Diyarbakır merkezde her gün 100 bin metreküp atık suyu modern tesisinde çeşitli işlemlerden geçirdikten sonra temizleyip Dicle Nehri'ne bırakıyor. Günlük olarak kent merkezinin kanalizasyon sisteminden gelen 100 bin metreküp suyu arıtarak Dicle Nehri'ne temiz şekilde bırakan DİSKİ, çamur stabilizasyonuna aldığı atık suyu kimyasal polimer kullanarak yoğunlaştırıp gaz üretiyor. DİSKİ, 2021 Ocak ve ekim ayları arasında arıtma faaliyeti sonucu oluşan biyolojik çamurdan 1 milyon 171 bin 915 metreküp biyogaz elde etti. Elde edilen bu biyogazdan 2 milyon 256 bin 694 kilovat elektrik enerjisi üretildi. Üretilen elektrik, tesiste günlük kullanılan enerjinin yüzde 45'ine tekabül edildiği öğrenildi.

DİSKİ Genel Müdürü Fırat Tutşi, tesiste incelemelerde bulunarak, tesisin işleyişi hakkında bilgi verdikten sonra açıklamalarda bulundu.

"1 milyon 200 bin nüfusa hizmet veriyoruz"

Diyarbakır ve merkez 4 ilçede bulunan 1 milyon 200 bin nüfusa hizmet verdiklerini aktaran Tutşi, "Diyarbakır İleri Biyolojik Arıtma Tesisi İlimizdeki merkez dört ilçe, Yenişehir Kayapınar Sur ve Bağlar ilçesindeki yaklaşık 1 milyon 200 bin nüfusumuza hizmet eden bir tesistir. Bu tesisimiz İleri Biyolojik Arıtma Tesisidir. Bu tesisimizde 7 gün 24 saat çalışarak 56 personelle hizmet üretmekteyiz. Tesisimizin kapasitesi 175 bin metreküp gün kapasitesindedir. Şu anda günlük 135 bin metreküp gün suyu arıtıyoruz yıllık Diyarbakır'daki kapasitemiz şu anda bu kadar. Deşaş kriterlerini yakalayabilmek için yaklaşık 1 milyon kilogram kadar demir 3 klor, 160 bin kilogram kadar da katyonik polimer sarf ederek suyumuzu arıtıyoruz. Tesisimiz fiziksel arıtma, biyolojik arıtma ve çamur arıtma ünitelerinden oluşmaktadır. 2 bin milimetrelik kolektör hatlarımız da şekildeki bütün kanalizasyon alt yapılarını evrensel atıkları toplayarak tesisimize getiriyoruz. Tesisimiz gelen sular terfi istasyonuyla 5 adet arşimet pompayla sisteme alınmakta ve tesise giren atık su ilk olarak 6 santimetrelik kaba ızgaralarda, sonra da 3 santimetrelik ince ızgaralarda geçirilerek kaba pisliklerden arındırılmış oluyor. İnce ızgaralardan geçen atık sular sonrasında havalandırma, kum ve yağ tutucu ünitesine gelmekte burada da atık suyun içerisinde bulunan inorganik kumlar ve yüzebilen yağlar ayrıştırmış oluyor. Fiziksel arıtma ünitesinden geçen atık sular biyolojik ünitelere gelmektedir. Biyolojik ünitelerde dağıtım yapısı, aerobik biyo fosfor tankları, havalandırma tankları, son çöktürme tankları ve geri devir istasyonları oluşmaktadır. Biyolojik arıtma ünitesine geçen atık deşarj kriterlerine uygun hale getirildikten sonra deşarj edilmektedir. Tesisimizde arıtma performansı son derece iyi biyodide yüzde 96, siyondide yüzde 93, azot ve fosforda yüzde 80 civarında artım sağlıyoruz. Tesis sürekli Çevre Şehircilik Bakanlığınca 24 saat esaslı olarak SAYS dediğimiz bir sistemle takip edilmektedir. Sürekli atık su izleme sistemi dediğimiz bu sistemle de Çevre Şehircilik Bakanlığının kontrolünde ve uygunsuz durumda da gerekli cezai müeyyideleri uyguluyorlar. Bu yüzden de bu tesisimizi sürekli kontrol altında tutuyoruz" dedi.

"Arıtma tesisinde metan gazından enerji elde ediyoruz"

Arıtma tesissinde metan gazından enerji elde ettiklerini dile getiren Tutşi, "Arıtma tesisimizde ön çöktürme ve son çöktürme tanklarından çıkan arıtma çamurları çöktürülerek gelmekte. Buradan metan gazı elde edilmektedir. Biz bu yıl içerisinde 2021 yılında 11 ay içerisinde toplamda 1 milyon 137 bin metreküp civarında metan gazı elde ettik. Bu metan gazını yakarak da biz toplamda 2 bin 659 kilowatt saat yıl kadar enerji elde ediyoruz ki bu da tesisimizin ihtiyaç duyduğumuz enerjisinin yüzde 43'e tekabül etmektedir. Tesise bağlı kanalizasyon şebekelerimiz de maalesef evsel atıklardan tutun bazı inşaat atıklarının da kanal şebekelerimize atıldı. Bu da bizim çalışma açısından yükümüzü artırmakta. Izgaralarımız sürekli tıkanmakta ve bunlar bizim iş yükümüzü arttırmaktadır. Bu yüzden vatandaşlarımızdan kanalizasyonlarımıza evsel atıkları atmamaları noktasında da hassasiyet göstermelerini istiyoruz. Biz çünkü Dicle'mizi, çevremizi, şehrimizi seviyor ve bunları korumayla alakalı her türlü hassasiyeti gösteriyoruz ve nehrimizi de Dicle'mizi de koruyacağız "diye konuştu.