Çalıştay ,“Yeni dönem sivil toplum” konu başlığı ile iki oturumdan oluştu.
Birinci oturumda, ‘salgın dönemi, sosyal ve psikolojik etkiler’ ele alınırken ikinci oturumda ise ‘salgın sonrası dönem, fırsatlar, tehditler ve öneriler’ gibi konular ele alındı.
Moderatörlüğünü Adıyaman Yiğit Ali Çavuş Anadolu Lisesi Okul Müdürü Nevzat Güzel’in yaptığı çalıştaya birçok akademisyen, sağlıkçı, eğitimci, hukukçu ve sivil toplum kuruluşu temsilcileri katıldı.
YENİ DÖNEM SİVİL TOPLUM ÇALIŞMALARI ÇALIŞTAYI
SONUÇ BİLDİRGESİ (TASLAK METİN)
SALGIN SÜRECİNİN ETKİLERİ
- Aile kurumu üzerindeki olumsuz etkiler gözlendi. Salgın döneminde aile içi çatışmalar ve boşanma oranları artış gösterdi.
- Özellikle çocuklar ve gençler olmak üzere toplumun her kesiminde teknoloji bağımlılığı arttı.
- Salgına karşı alınan kapanma, maske, mesafe gibi önlemler sosyal ilişkileri azalttı. Toplumsal hayatı akamete uğrattı. Akraba, arkadaş, cemaat, ilişkileri, sosyal ortamlar azaldı. Kişilerde belirgin bireyselleşme durumu ve beraberinde bireyselleşme eğilimleri gözlendi.
- Bilişim sektörü ve bilişim teknolojileri oldukça gelişti ve belirleyici bir güç haline geldi.
- Ekonomik tercih ve davranışlarda değişim yaşandı. E-ticaret büyük oranda yaygınlaştı. Hem tüketiciler hem de ticaret yapanlar için e ticaret kaçınılmaz hale geldi.
- İlişkilerde, iletişimde, ticarette dijitalleşme arttı. Dijital ortam yaygınlık kazandı. Organizasyonlar dijital ortama taşındı. İlişki ve programlar ekran arkasına taşındı.
- STK ların kriz dönemi yol haritasının olmadığı, kamunun da ciddi sıkıntılar yaşadığı görüldü.
- Yasal boşluklar oluştu. Dijital ortamlarda yapılan sınav vb. etkinliklerde hak kayıpları yaşandı. Çalışma hayatı gibi pek çok alanda yasal düzenlemeler yapılamadı. İdari kararlarla süreç devam ettirilmeye çalışıldı. Bu durum hak kayıplarına yol açtı.
- Dünyevileşme arttı, insanlar dini hayattan uzaklaştı, cemaat olgusunda zayıflamalar yaşandı, din laikleşerek bireysel plana itildi.
- Bireyselleşmeyle birlikte ahlak sorunları arttı. Özellikle kişisel ahlak, ticari ahlak, toplumsal ahlak konularında ciddi sıkıntılar yaşandı.
NELER YAPILMALI?
- Salgın sürecinin psikolojik, sosyal, toplumsal, ekonomik ve kültürel etkileri ortaya çıkarmaya ve toplumsal farkındalık sağlanmaya yönelik çalışmaların yapılması gerekir.
- Sürecin olumsuz etkilerini belirleme ve mücadele için STK’ların ARGE çalışmaları yapmaları, STK ve kamu ile iş birliğinde bulunmaları, kamu üzerinde yönlendirici olmaları gerekmektedir.
- Beslenme ve sağlık alanında yaşanan sorunlara karşı çalışmalar yürütülmelidir.
- Sürecin ortaya çıkardığı yeni duruma karşı sahip olduğumuz normlarımızı (dil başta olmak üzere) savunmamız gerekmektedir.
- STK’lar bireyselleşmeye karşı bazı önlemler almalı, ziyaretler, sosyal, kültürel, sportif etkinlikler, doğa buluşmaları, geziler düzenlenmeli. Bireylerin sosyal hayat ve doğa ile buluşmalarına yönelik aktiviteler düzenlenmeli.
- Aile kurumunda artan çatışmalar yönelik aile terapileri, aile eğitimleri, aile ziyaretleri düzenlenmelidir.
- Bağımlılıkla (internet) mücadele için çocuk ve gençlere yönelik sosyal, kültürel ve sportif organizasyonlar düzenlenmelidir. İnternet üzerinden yaygınlık kazanacak olan küresel kültürün olumsuz etkilerine karşı bilinçlendirme çalışmaları yapılmalı, önlemler alınmalı ve içerikler hazırlanmalıdır. Özellikler yabancı diziler üzerinde yaygınlaştırılmaya çalışılan toplumsal cinsiyet kavramının kültür ve değer dünyamızda oluşturacağı sapkınlık ve bozulmaya karşı önlemler alınmalı.
- Bireysel ahlaki zaaflar, iş ahlakı ve toplumsal ahlak ile ilgili yaşanan sorunlara duyarlılık gösterilmeli, farkındalık çalışmaları, eğitimler yapılmalı.
- Dünyevileşme, dini hayattan kopma, uzaklaşma ve cemaat olgusunun bireysellik tehdidine karşı duyarlı olmak, çalışmalar yürütmek gerekir. Sosyal, toplumsal ve kültürel hayatın içinde din algısının güçlendirilmesine yönelik çalışmalar yapılmalı.
- STK’ların ve kamunun ortaya çıkacak kriz durumlarına karşı uygulanabilir ve sürdürülebilir yol haritaları oluşturmaları gerekir.
- Artan sosyal medya ve internet kullanımına yönelik medya okuryazarlığı alanında çalışmalar yapılmalıdır.
- Salgın gibi önemli küresel problemlerin etkilerini azaltmaya yönelik olarak şehir planlamalarının gözden geçirilmesi gerekir.
- Salgın sürecinin etkilerine karşı özne olmak, duruş yerimizi belirlemek, savrulmalara inanç ve kültür iklimimiz ile ilgili negatif dönüşümlere karşı duruş ortaya koymalıyız.