Son dönemlerde yaşanan ve son kaynak tedarik tarifesinde gerçekleşen yüksek elektrik fiyatları sanayi işletmelerini zor durumda bıraktığını belirten GEADER Başkanı Ömer Çelebi, birçok sanayicinin acil çözüm olarak Çatı GES'e yöneldiğini söyledi.
GEADER Başkanı Çelebi, “Enerji maliyetlerinde dünya genelinde yaşanan kriz maalesef ülkemizde de etkisini göstermeye başladı. Dövizle başlayan enerji piyasasındaki dalgalanma fosil ürünlerdeki fiyatların değişimine doğrudan etki ettiği gibi elektrik piyasasında da çok ciddi maliyet artışı getirdi. Güneydoğu Enerji Araştırmaları Derneği (GEADER) olarak Elektrikteki son yılların en yüksek zam oranı hayatı, ticareti, tarımı ve sanayiyi sürdürülebilir olmaktan çıkaracağı için endişe ediyoruz.
Elektrik piyasasında en temel unsur olan arz güvenliği ve düşük maliyetli hizmet yaklaşımı maalesef maliyetlerdeki dengesizlik endüstriyel işletmelerde üretime ve istihdama negatif etki bırakacağı aşikârdır. Birçok sektörde enerji maliyetleri toplam ürün maliyetinin ortalama %20'sini oluştururken zamlarla birlikte bu oranı iki misline çıkarmıştır. Endüstriyel işletmelerdeki enerji maliyetlerinin artışı sosyal ve ekonomik problemi daha da derinleştireceği göz önünde bulundurulmalıdır” dedi
PTF VE YEKDEM MALİYETLERİ DURDURULAMIYOR
Sanayi tesisleri ve organize sanayi bölgeleri katılımcıları için acil eylem planının gerektiğini vurgulayan Başkan Çelebi, “Sanayi ve imalatta Son Kaynak Tedarik Tarifesi (SKTT) ile başlayan enerjideki iyileşme rakamları varlığını kaybetti. Pandemi öncesi ulusal tarifenin yüzde 20 altında işlenen elektrik piyasası, son dönemlerde Piyasa Takas Fiyatı (PTF) ve Yenilenebilir Enerji Kaynaklarını Destekleme Mekanizması (YEKDEM)'de yaşanan ciddi fiyat artışı ile sanayiciler zor durumda. Aralık 2021 döneminde ulusal sanayi tarifesi tek tek zamanlı elektrik birim fiyatı 0,63 TL/kWh iken SKTT kapsamında sanayicilere ortalama 1,06 TL/kWh taban fiyatından satıldı. 1 Ocak 2022 tarihli ulusal tarifede belirlenen sanayi birim fiyatı 1,56 TL/kWh olarak işlem görecek ancak Ocak sonu itibariyle PTF ve YEKDEM maliyetlerinin bu birim fiyatın çokça üzerine çıkacağı öngörülüyor. Son dört ayda kademeli olarak ve her ay yüzde 15 seviyesinde yükselen PTF ve YEKDEM enerji maliyetleri sürdürülebilir değil. Yıllık 3 milyon kilo watt saati aşan sanayi tesisleri ve organize sanayi bölgeleri katılımcıları için acil eylem planı gerekiyor.
GES SORUNU ÇÖZÜLMELİ
Son dönemlerde yaşanan ve son kaynak tedarik tarifesinde gerçekleşen yüksek elektrik fiyatları sanayi işletmelerini zor durumda bırakırken birçok sanayici acil çözüm olarak ÇatıGES'e yöneliyor. Özellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Türkiye ortalamasının üzerinde yüksek güneşlenme süresi ve ışınım değerleri sanayici için önemli bir alternatif çözüm yolu. Ancak 12 Mayıs 2019 tarihli Lisanssız Üretim Yönetmeliği kapsamında sanayide sektör farkı aranmaksızın hukuki açıdan çatı ve cephelerde Güneş Enerji Santrali (GES) kurulabilecekken birçok sanayici TEİAŞ tarafından verilen ‘arıza akım sınırı aşılması’ engeline takılıyor. Yani TEİAŞ Genel Müdürlüğü birçok sanayicinin Çatı-Ges başvurusuna baradaki transformatörün görünür gücü aşıldığı gerekçesiyle ret cevap veriyor. Adıyaman başta olmak üzere birçok Güneydoğu ilinde GES başvuruları kapasite engeline takılıyor. Bu nedenle TEİAŞ tarafından kapasitesi düşük Trafo Merkezlerinin ivedi bir şekilde kapasite arttırmalarını talep ediyoruz.
SANAYİCİLERE ÇAĞRIMI: ENERJİ VERİMLİLİĞİ YATIRIMI YAPIN
Enerji maliyetlerindeki yükseliş mesken, ticarethane, tarım ve sanayi sektöründe ciddi sorunları beraberinde getirirken çözüm yolu olarak yenilenebilir enerji yatırımlarından önce enerji verimliliği yatırımları yapmalarını tavsiye ediyoruz. Özellikle sanayi sektöründe yapılan araştırmalarda çalışan motorların verimsiz oldukları bilinmektedir. Bununla beraber basınçlı hava sistemleri, buhar kazanları, fanlar ve aydınlatma sistemleri gibi enerji tüketen sistemlerin yüksek verimlilikle çalışmadıkları için yapılacak verimlilik yatırımları enerji maliyetinde en az yüzde 15 oranında düşüş kaydedeceğini ön görüyoruz. Bu kapsamda sanayicilerimize Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından açıklanan enerji verimliliği hibe destek programlarını takip etmelerini öneriyoruz.
Bu münasebetle Güneydoğu Enerji ve Araştırmaları Derneği olarak güneşin ve petrolün başkenti olan Güneydoğu şehirlerimizde enerji tüketen tüm tüketici gruplarımıza enerjilerini verimli ve tasarruflu kullanmalarını öneriyor, 11-16 Ocak Enerji Verimliliği Haftası’nı kutluyoruz.” İfadelerine yer verdi.